-P:- Dạ thưa cụ, như đã hẹn trong lần phỏng vấn trước, hôm nay xin cụ cho biết ý nghĩa và thông điệp của bức ảnh đã được Bill Gate đăng trên trang facebook?
C:- Khi một người tầm cỡ như Bill Gate chọn đăng thì bức ảnh đó hẳn phải vừa độc vừa lạ vừa có tính đại diện cao. Có thể nói đó là một nét rất riêng, là “đặc sản” của Việt Nam. Nó mang ý nghĩa biểu tượng, giống như khi ta nhìn thấy tháp Effel là nhớ ngay đến nước Pháp, nhìn thấy ảnh Binladen là nhớ ngay đến nước Afganistan, và khi thấy hình ảnh cột điện lằng nhằng là lập tức nhớ đến Việt Nam. Còn biểu tượng nào thành công hơn khi mà nó khiến hàng tỉ người trên thế giới cứ nhìn thấy đống dây điện bùi nhùi, thậm chí nhìn thấy một đống rác, một tổ quạ hay mái đầu bù xù… là lại nhớ đến Việt Nam. Không chừng sắp tới từ điển tiếng Anh, Pháp, Bồ Đào Nha và cả Maroc, Jamaica lại có thêm thành ngữ “lằng nhằng như dây điện Việt Nam”.
P:- Hiệu ứng quảng bá như thế là quá tuyệt phải không cụ, thế còn người Việt mình khi nhìn hình ảnh đó sẽ cảm nhận thế nào thưa cụ?
C:- Người dân sẽ cảm thấy như có hình ảnh của mình trong đó. Hình ảnh cột điện gánh một đống dây nhằng nhịt có thể tượng trưng cho hình ảnh người dân phải gánh hàng trăm thứ thuế và phí chồng chéo lên nhau. Ở góc độ khác, hình ảnh một mình cột điện ôm trọn cả đống dây sẽ là biểu tượng hoàn hảo cho sự độc quyền.
P: - Vâng rất hình tượng và ý nghĩa. Thế cụ suy nghĩ thế nào khi Bill Gate tỏ ra lo lắng cho tương lai lưới điện bị quá tải trước nhu cầu năng lượng tăng 14% mỗi năm?
C:- Ui giời, biết đâu được ý, đến đâu hay đến đó, trước giờ vẫn vậy mà.
P:- Thế còn những ý kiến tỏ ra lo lắng về sự an toàn, cụ thấy sao?
C:- Chẳng qua người ta chưa quen thôi. Cho dù là xấu, là ác, là nguy hiểm, nhưng khi chúng ta đã quá quen rồi thì mọi thứ trở nên bình thường, bình thường đến nỗi chả còn để ý đến, thậm chí còn chả nhận ra. Không riêng gì dây điện, ở ta còn rất nhiều thứ đang “bình thường” theo kiểu như vậy. Điều đáng nói là nhiều người dân mình sống vậy mãi chả sao, nhưng cứ thấy người ta cảnh báo cái là giật bắn mình, như vậy là quan điểm lập trường không vững vàng. An toàn hay không là do người sử dụng chứ đâu phải do cột điện và dây điện? Chỉ có những người vô ý hoặc thiếu quan sát mới bị tai nạn thôi. Nhiều khi cột điện đứng lù lù giữa đường, thế mà có người đi xe mắt mũi thế nào mà lại không nhìn thấy cứ đâm đầu vào đau muốn chết. Cũng có vài trường hợp dây điện thòng xuống đường, người chạy xe qua bị nó gạt vào cổ chết tại chỗ, nhưng đó là do phóng nhanh vượt ẩu thôi, nếu chạy chậm thì đâu có sao?
P: - Vậy trường hợp mất an toàn do rò rỉ điện thì sao ạ?
C:- Chả sao đâu, trông dây nhằng nhịt thế thôi nhưng đố ai biết dây nào có điện dây nào không đấy?
P:- Vừa rồi có trường hợp chỉ do xe cẩu chạm vào đường dây mà gây mất điện toàn bộ mười mấy tỉnh phía nam, nhiều người băn khoăn về an ninh ngành điện, cụ đánh giá thế nào ạ?
C:- À, đó là điện cao thế ở ngoại thành, tôi không phụ trách. Nhưng mà mất điện diện rộng cũng có ưu điểm là đảm bảo công bằng, chứ chỗ mất chỗ còn thì lại mất đoàn kết.
P:- Có nhiều bạn bè quốc tế tỏ ra kinh ngạc, họ không thể ngờ được rằng vẫn còn có nơi gìn giữ bảo tồn được lưới điện cổ như vậy, cụ đánh giá thế nào?
C:- Có hai cách để gây ấn tượng: hoặc là anh phải rất hiện đại, hoặc là anh phải giữ gìn được sự cổ điển thuần túy. Tôi thấy ở Việt Nam chỉ phù hợp với cách lựa chọn thứ hai. Trên thế giới, loại đồ cổ nào cũng càng để lâu càng có giá trị, trừ phụ nữ (cười). Ở góc độ này, lưới điện không còn đơn giản là hạ tầng kỹ thuật nữa, mà nó còn tinh hoa văn hóa. Tôi hy vọng sắp tới chúng ta sẽ sớm hoàn thiện hồ sơ đề nghị Unesco cấp chứng nhận đồng thời di sản vật thể và phi vật thể.